Enhavo
Ora Ĵurnalo estas eldonata de Esperanto-Societo de Gotenburgo por subteni la esperantobibliotekon en Stannum, Östadsvägen 68.
Redaktantoj: Siv Burell, 070-721 34 79, siv.burell@gmail.com kaj Ingegerd Granat, 073-502 53 32, ingegerd.granat@gmail.com. Fina paĝaranĝo: Andreas Nordström, arendsian@hotmail.com.
Kontaktu iun el la redaktantoj kiam vi volas viziti la bibliotekon, ili malfermos al vi!
Limdato por manuskriptoj estas la 1:a en ĉiu monato. Ni deziras kontribuaĵojn pri kulturo, naturo, lingvo, vivstilo, sano, manĝaĵo kaj rakontoj en diversaj temoj.


Nimbusgården,
Öckerö.
Espeporko meditas

- La 2an de februaro Renato Corsetti forpasis. Li regule legis Ora Ĵurnalon kaj foje kontribuis per artikolo pri komencantoj. Li admonis nin bone prizorgi ilin, ili ja estas la estonteco de Esperanto. Renato mankas al ni.
- La februara numero spegulas memortagojn – la Holokaŭston, la 27an de januaro, la Samean tagon, la 6an de februaro.
- La lumo ja pli kaj pli revenas al la nordiaj landoj. Ankaŭ lunlumo estas bonvena, kiel en la finnaj bildoj de Raita Pyhälä.
- Vivi en la norda parto de Svedio kun malmulte da suno vintre, estas streĉa por multaj, sed se oni elkreskas tie oni ja trovas tion normala afero. Jan Bondesson rakontas pri sia elkresko en Svappavaara, tute alia ol la elkresko de liaj infanoj en Alingsås.
- Orm la Ruĝa estas la aktuala libro en la Libro-rondo. La idealoj de la vikingoj ne kongruas kun niaj idealoj. Multo por diskuti. Malmulte da virinoj troviĝas, sed tiuj, kiuj troviĝas – ĉefe Åsa kaj Ylva – estas tre fortaj kun granda influo sur la societo.
- Superstiĉo en vikingaj tempoj – ĉu superstiĉo nun? La tri ŝpinistoj, la nornoj Urd, Verdandi kaj Skuld decidis kiom longe la vivo daŭru. Kiam la fadeno rompiĝis, la vivo de homo estis finita.
- Evert Taube estas unu el niaj plej konataj kaj amataj trubaduroj. Liaj kantoj ĉiam enhavas interesan rakonton. Ĉe Youtube vi povas trovi liajn verkojn, kun kantado de li aŭ de lia filo Sven-Bertil Taube. Nun neniu el ili plu vivas, sed ili lasis kanttrezoron post si.
- Ora Ĵurnalo rakontadas pri Gotenburgo – ĝia historio, kulturo kaj naturo. La regantoj de la urbo baldaŭ devus observi tion kaj doni al ni laŭdon, ĉu ne? :-)
- Tempo flugas, baldaŭ estos somerkurso – sed printempe, en majo sur insulo ekster Gotenburgo. Legu kaj alliĝu!
- Ĝis marto! / Siv


Ĉiam okazas io!
La suno brilas! Skribu artikolon!
Inundo eble venos! Skribu artikolon!
Malmulte da akvo en la riverujo! Skribu artikolon!
La princino gravedas! Skribu artikolon!
La klaŭno diris ion! Skribu artikolon!
Esperantisto pravis! Skribu artikolon!
Vento forblovis papereton! Skribu artikolon!
Muso havas egan tuson! Skribu artikolon!
Kulo pikis bebon! Skribu artikolon!
Ĉiam okazegas io!
Siv metis ĝin el Sat-iro en Ora-Ĵurnalon. Ora Ĵurnalo skibas pri ĉio inter tero kaj ĉielo.

Axel
Evert Taube
estis naskita la 12-an de marto 1890 kaj unue oni supozis ke li
estos naskita malviva, sed kuracisto Silverskiöld alvenis en
la lasta momento kaj trovis ke li vivas. Li tiam loĝis en la
insulo Vinga kun la familio. La patro Carl Gunnar Taube estis
lumtura gardisto inter la jaroj 1889–1905 kaj estis origine
de la paroĥo de Bygdeå. La edzino venis el Strömstad
kaj nomiĝis Julia Sofia Jakobsson.
En 1 julio 1884 ili estis
geedziĝintaj en Kungshamn proksime de Smögen.

Ekstere sur Vinga, la muzike
interesita familio kantis kaj la kanzonojn de Bellman kaj kanzonojn
el Gluntarne
de G. Wennerberg.

En aprilo 1906, la familio
translokiĝis al Gotenburgo, al la loĝejo de la manaĝero
ĉe la ŝipriparejo Kustens Varv, kiu poste estas konata
kiel Taubehuset. Tiun saman jaron, Evert eskapas al Stokholmo kaj
pasigas sian unuan nokton en tombejo de la preĝejo Klara, kie
li sidas plej proksime al la tombo de Bellman. Li diras, ke li
falis sur la genuojn kaj preĝis: – Bona Dio, pardonu
min ĉi tie ĉe la tombo de Bellman! Kaj en li aŭdiĝis
kantoj, li skribas.
– La
arbo kun sia kvieta susuro
nin en sian protekton deklaras,
kaŝita en sia verda domo
respondas la somera birdo.
nin en sian protekton deklaras,
kaŝita en sia verda domo
respondas la somera birdo.
Ne malproksime de tie troviĝis
Hotelo Bellman, kie li enregistriĝis kaj telegrafis hejmen.
Evert studis arton kaj estis
maltrankvila animo. En 1907 li fariĝis maristo. Hodiaŭ
ni povas sekvi lin en liaj kantoj; ĉu li estis en la Pampo aŭ
ĉu li estis en Bohuslän, la vojaĝoj estis multaj.
Jen li sidis sur la ”Gyldene Freden” (La Ora Paco) kaj
en aliaj okazoj li dancis kun la bela ”Rosa på bal”
(Rosa ĉe balo).
/ Ingegerd Granat
Axel Evert Taube
föddes den 12 mars 1890 och antogs först vara dödfödd
men en doktor Silverskiöld kom i sista stund och konstaterade
att han levde. Han var då bosatt ute på Vinga med sin
familj. Fadern var fyrmästare mellan åren 1889–1905
och hette Carl Gunnar Taube och var ursprungligen från
Bygdeå socken. Hustrun kom från Strömstad och
hette Julia Sofia Jakobsson.
Den 1/7 1884 gifte
de sig i i Kungshamn vid Smögen.

Ute på Vinga sjöng
den musikintresserade familjen både Bellmansvisor och ur
Gluntarne.

I apri 1906 flyttade
familjen in till Göteborg. Till disponentbostaden vid Kustens
Varv, vilket sedermera kallas för Taubehuset. Samma år
rymmer Evert till Stockholm och tillbringar sin första natt
på Klara kyrkogård där han satt sig bredvid
Bellmans grav. Han berättar att han föll på knä
och bad: - Gode Gud, förlåt mig här vid Bellmans
grav! Och inom honom sjöng det, skriver han,
–
Trädet med sitt stilla
sus
oss i sitt skydd förklarar,
gömd i sitt gröna hus
sommarfågeln svarar.
oss i sitt skydd förklarar,
gömd i sitt gröna hus
sommarfågeln svarar.
Inte långt
därifrån låg hotell Bellman, där tog han in
och telegraferade hem.
Evert studerade
konst och var en orolig själ. 1907 gick han till sjöss.
Vi kan idag följa honom i hans visor, än var han i
Pampas och än var han i Bohuslän, resorna blev många.
Än satt han på den Gyldende Freden och vid andra
tillfällen tog han sig en sväng om med den sköna
Rosa på bal.
/ Ingegerd Granat
de Evert Taube

Se hur hela Uppland står i lågor
Kvällssol brinner bortom Solna skog
Grön som ärg emot violetta vågor
Brunnsviksvassen står där gäddan slog
Långt i syd mot bleknad himmel blänker
Fönstrens rad som guld på Södermalm
Och på slottet vakten flaggan sänker
Stockholm svalkas efter dagens kvalm
Proza traduko:
Vidu kiel tuta Uppland’ flamas
Vespersuno super Solna arbar’
Verda kiel verdigro kontraŭ violaj ondoj
Brunnsvika kanoj staras kie ezoko plaŭdis
Fore, sude kontraŭ paliĝinta ĉielo brilas
vico de fenestroj kiel oro je Södermalm
Kastele, gardisto flagon malaltigas
Stokholmo malvarmiĝas post la taga varmo
Kantebla traduko:
Vidu jen Upland’ vespere brulas
sur arbar’ post Solna suna lum’
verdajn kanojn golf’ spegulas
fiŝ’ Brunsvika akve plaŭdas dum
sude for ĉiel’ paliĝas kaj en
Sodermalm fenestra orrebril’
flag’ haŭliĝas sur kastelo suben
en Stokholmo regas nun trankvil’

La Holokaŭsto estas terura ekzemplo de tio,
kio povas okazi, se ni ne daŭrigas la debaton pri demokratio
kaj la egalvaloro de homoj. Proksimume ses milionoj da judoj
mortis en la Holokaŭsto. Romaoj kaj poloj ankaŭ estis
submetitaj genocido bazita sur rasismaj kredoj. Krome, Nazia
Germanio persekutis, malliberigis kaj mortigis milojn da aliaj
homoj, inkluzive de multaj handikapuloj kaj samseksemuloj.
Forum för levande historia
(Forumo por vivanta historio)
rakontas pri evento dum la milito, kie estis loko por libera
pensado.
Meze de la Holokaŭsto, fine de 1943, okazis
unika evento en norda Eŭropo. Malgraŭ la fakto ke
Germanio okupis Danion ekde aprilo 1940, la dana registaro rifuzis
trakti la preskaŭ 8 000 judajn civitanojn kaj rifuĝintojn
alimaniere.
Sed post la tumulto dum la somero 1943, la
germanaj okupantoj enkondukis krizostaton. La registaro eksiĝis.
Hitler decidis ke alvenis la tempo ankaŭ por la judoj de
Danio. Ĉefaj germanoj en Kopenhago likis – surprize –
ke grava arestoperacio estis planita por frua oktobro kaj kiam
sciigo pri la baldaŭa operacio diskoniĝis, preskaŭ
ĉiuj danaj judoj sukcesis eskapi.
Ili eskapis al Svedio trans Öresund kun helpo
de danaj kaj svedaj fiŝkaptistoj. La ricevo de Svedio de
miloj da fuĝantaj judoj en kelkaj tagoj signifis totalan
inversigon de la antaŭa restrikta politiko.
La plimulto de danaj policanoj rifuzis aresti
tiujn kiuj restis, sed 481 judoj estis deportitaj al la
koncentrejo de Theresienstadt.
La dana civila administracio neniam ĉesis
interesiĝi pri ili, kaj la plej multaj pluvivis kaj povis
reveni al Danio post la fino de la milito.
/Siv

Förintelsen är ett skrämmande
exempel på vad som kan hända om vi inte håller
debatten om demokrati och människors lika värde vid liv.
Cirka sex miljoner judar dog i Förintelsen. Också romer
och polacker utsattes för folkmord grundade på
rasistiska föreställningar. Därutöver
förföljde, fängslade och dödade Nazityskland
tusentals andra människor, bland annat många
funktionsnedsatta och homosexuella.
Forum för levande historia
berättar om en händelse under kriget, där det fanns
plats för fritt tänkande.
Mitt under Förintelsen inträffade i
slutet av 1943 en unik händelse i norra Europa. Trots att
Tyskland hade ockuperat Danmark sedan april 1940 hade den danska
regeringen vägrat att särbehandla de knappt 8000 judiska
medborgare och flyktingar.
Men efter oroligheterna under sommaren 1943
införde de tyska ockupanterna undantagstillstånd.
Regeringen avgick. Hitler beslutade att tiden hade kommit också
för Danmarks judar. Ledande tyskar i Köpenhamn läckte
– överraskande nog – ut, att en stor
arresteringsaktion planerades i början av oktober och när
ryktena om den förestående aktionen nådde ut,
lyckades nästan alla danska judar fly.
De tog sig till Sverige över Öresund med
hjälp av danska och svenska fiskare. Sveriges mottagande av
tusentals flyende judar på några få dagar
betydde en total omkastning av den tidigare restriktiva politiken.
Majoriteten danska polismän vägrade att
arrestera dem som fanns kvar, men 481 judar deporterades till
lägret Theresienstadt.
Den danska civila administrationen slutade aldrig
att intressera sig för dem, och de flesta överlevde och
kunde återvända till Danmark efter krigsslutet.
/Siv

La cirklo sur la samea flago simbolas kaj la lunon
kaj la sunon, la lunringo estas blua kaj la sunringo estas ruĝa.
La koloroj de la flago estas blua, ruĝa, verda kaj flava,
venante de la tradicia samea kostumo, kolt.
La kvar koloroj de la flago ankaŭ simbolas gravajn elementojn
de supervivo por la sameoj.
Samea Nacia Tago
La Samea Nacia Tago estas komuna al ĉiuj
sameoj sendepende de ĉu ili loĝas en Svedio, Norvegio,
Finnlando aŭ Rusio. Ĝi estas tago kiu estas kutime
festita kun agadoj kaj kulturaj eventoj.
La 15-a samea konferenco de la Samea konsilio
decidis en 1992 en Helsinko, ke la komuna nacia tago de la sameoj
estu la 6-a de februaro. La Nacia tago estis festita por la unua
fojo en 1993. La 6-an de februaro 2007, la samea flago flirtis por
la unua fojo ekster la Urbodomo de Stokholmo dum la Nacia tago. En
2014, la flago flirtis ekster la Universitato de Upsalo por la
unua fojo.
Kial la 6an de februaro?
La unua samea nacia renkontiĝo estis
okazigita en Tråante/Trondheim, Norvegio, la 6-an de
februaro 1917. La renkontiĝo kunvenigis pli ol cent sameojn
de Svedio kaj Norvegio, granda proporcio estis virinoj.
Estis la unua fojo en la samea historio, ke norda
kaj suda sameoj el Norvegio kaj Svedio kunvenis por senlima
renkontiĝo por diskuti komunajn problemojn. Tial la 6-a de
februaro estis elektita kiel grava simbola tago por ĉiuj
sameoj, sendepende de en kiu lando ili loĝas. La sekvan jaron
en la sama tempo, simila renkontiĝo estis okazigita en la
sveda urbo Östersund.
La samea flago estas por ĉiuj sameoj.
El Interreto de Siv

Cirkeln på
sameflaggan symboliserar både månen och solen,
månringen är blå och solringen är röd.
Flaggans färger är blå, röd, grön och
gul, kommer från den traditionella samiska dräkten,
kolten. De fyra färgerna på flaggan symboliserar också
viktiga överlevnadselement för samerna.
Samernas
nationaldag
Samernas nationaldag
är gemensam för alla samer oavsett om de bor i Sverige,
Norge, Finland eller Ryssland. Det är en dag som vanligen
uppmärksammas med aktiviteter och kulturarrangemang.
Samerådets
15:e samekonferens beslutade 1992 i Helsingfors att samernas
gemensamma nationaldag skall vara den 6 februari. Nationaldagen
firades för första gången 1993. Den 6 februari
2007 vajade för första gången den samiska flaggan
utanför Stockholms stadshus på nationaldagen. 2014
vajade flaggan för första gången utanför
Uppsala universitet.
Varför
den 6 februari?
Det första
samiska landsmötet hölls i Tråante/Trondheim den 6
februari 1917. Mötet samlade över hundra samer från
Sverige och Norge, därav en stor del kvinnor.
Det var första
gången i den samiska historien som nord- och sydsamer från
Norge och Sverige samlades till ett gränslöst möte
för diskutera gemensamma problem. Därför har den 6
februari valts som en viktig symboldag för alla samer,
oavsett vilket land man bor i. Året därpå vid
samma tid hölls ett liknande möte i Östersund.
Den samiska flaggan
är för alla samer.
Från Internet av Siv
de Jan Hellström

Hieraŭ, kiam mi forlasis la loĝkvartalon, estis griza vetero kaj venis pluveto, sed alveninte sur la insulo Hyppeln inter la plej ekstremaj mar-ŝeroj la pluvo ĉesis kaj iomete heliĝis. Ni faris promenon ĉirkaŭ la insulo rigarde serĉante fiŝkaptantajn tufkormoranojn, nigrajn uriojn kaj preterflugantajn nigrajn maranasojn. Roger Eskilsson, kiu bone konas la birdan vivon ĉi tie, gvidis la promenadon.
Post kelkaj horoj ekstere, estis bone havi varman supon kun krespoj ĉe la kutima restoracio kun mara panoramo de Öckerö.

Igår när jag åkte från bostadsområdet var det grått och kom lite lätt nederbörd, men väl ute på Hyppeln i det yttersta havsbandet höll det upp och ljusnade lite. Det blev en promenad runt ön med spaning på fiskande toppskarvar och tobisgrisslor och förbiflygandde sjöorrar. Roger Eskilsson, som känner till fågellivet här ute väl, ledde denna vandring med GOF.
Efter några timmar ute var det gott med en varm soppa med pannkakor på stamstället med havsutsikt på Öckerö.

de Raita Pyhälä

Ni havis tre belan plenlunon en la pasinta semajnfino. Mi provis trovi lokon plej foran de stratlampoj kaj multe marŝis. Mi fotis ankaŭ mian propran korton. Jam oni parolas pli ”lumopoluo” kaj defendas malhelon, ĉar la lumpoluo malhelpas rigardadi la ĉielon, nordlumojn kaj stelojn.

de Renate Säfström


Roskarl/Koluma ŝtonturnulo


Skärsnäppa/Markalidro
Helt magiskt
En flock med skärsnäppor och
roskarlar landade nära mig där jag
låg på mage i tångbanken.
Absolute magia
Aro da markalidroj kaj ŝtonturnuloj
alteriĝis proksime de mi, kie mi kuŝis
sur la stomako en la fukbenko.

de Jan Bondesson,
elkreskinta en la plej norda Svedio
elkreskinta en la plej norda Svedio

Svedio estas longforma lando. La rekta distanco
estas 1 572 km inter la plej norda punkto, Treriksröset
en la komunumo de Kiruna, Laponio, kaj la plej suda, Smygehuk, en
la komunumo de Trelleborg en Skanio.
Jan rakontas:
Mia elkreskado en la nordo signife diferencas de
tiu de miaj infanoj, kiuj elkreskis en la sudo de Svedio, en
Alingsås. Mi elkreskis en Svappavaara, en la landlimo inter
Norvegio, Svedio kaj Finnlando.
Kiel infano, mi neniam vidis porkon, krom en
bildoj. Importita kristnaska ŝinko estis havebla, sed ne
estis ŝinko en la ĉiutaga vivo. Tiam homoj manĝis
sekigitan boacan viandon kaj marinitan bovaĵon en
ladskatoloj, importitan el Usono. Fridigitaj transportoj ne estis
haveblaj tiel norden, kun la escepto de oranĝoj, kiuj venis
per fridŝipo al Narvik en Norvegio kaj de tie al Kiruna per
trajno.
En tiu tempo, multaj vilaĝanoj aĉetis
oranĝojn rekte el la ĉaro. La sama povus validi por
bananoj kaj tomatoj. Krom hejmkultivitaj terpomoj, tute ne estis
legomoj. Mia avo estis la ĝenerala agento por preskaŭ
ĉio, kio estis aĉetita el sudaj landoj, precipe el
Germanio. Tuta segejo el Germanio estis lia plej granda importaĵo.
Tiuj kun meänkieli
(= nia lingvo
– finna-sveda dialekto) kiel hejma lingvo en la mindistrikto
nomiĝas Lantalaiset,
dum tiuj en Tornedalen laŭdire estas ĉefe nur
meänkieli-parolantoj.
Miaj kunludantoj estis ĉefe lantalaiset kaj
sameoj. La sameaj infanoj venis de la
loĝlernejo en Gällivare dum decembro – januaro.

En
Svappavaara, la sameoj havis la t.n. dispartigon
de boacogregoj, t.e. ke boacoj estis
kolektitaj, buĉitaj kaj venditaj. En la herbejo de la
najbaro, ni vilaĝinfanoj kaj la sameaj infanoj havis nian
propran boacan dispartigon. Ĉirkaŭe kuŝis multe da
boacaj kornaroj kaj ni vilaĝaj infanoj
kuris kun ili sur la kapo dum la
sameaj knaboj ekzercis ĵeti lazojn. Ni
sovaĝe batalis por liberiĝi.
La vilaĝo kaj ĉirkaŭaj vilaĝoj
ankaŭ loĝigis pli maljunajn sameojn kiuj ne plu povis
elteni la boacbredan vivon. Tiuj, kiuj mortis dum la jaro, estis
kondukitaj, kiam la frosto malaperis, al Jukkasjärvi, kie la
sameoj havis sian tombejon.
La diservo estis bazita sur læstadian-ismo,
branĉo ene de la sveda eklezio. La ĉirkaŭaj vilaĝoj
laŭvice organizis renkontiĝojn, kiuj daŭris dum
trisemajnaj periodoj.
Kelkajn matenojn dum la semajno, ni infanoj en
klasoj 4–5 estis devigitaj partopreni la
preĝkunveno en Svappavaara. Estis
turmento sidi sur malmolaj lignaj benkoj kaj aŭskulti la
predikojn de 12 pastroj en meänkieli.
La 13-a tradukiĝis al
la sveda.
Estis glosolalio, likutuksia,
kaj ĝi finiĝis per pardonpeto al ni infanoj
– sed mi ne scias pro kio. Eble ni estis
rigardataj kiel senkulpaj kristinfanoj.
En mia lernejo, la sveda estis la instrulingvo. En
mia familio la hejma lingvo estis la sveda, same kiel en la
familio de alia samklasano. Ĝi donis al ni lingvajn
avantaĝojn. Dum paŭzoj, meänkieli estis la lingvo
de elekto. Hodiaŭ mi ne plu povas paroli tiun lingvon, sed mi
ankoraŭ komprenas ĝin.
Kiel infano, mi iam vizitis mian onklinon, kiu
estis stalestrino en la bieno Julita en Smolando. Iam bovino
naskis en arbara areo kaj ni estis survoje por vidi kiel tio
finiĝis. Survoje mi vidis vicon de nigraj glicirizpecoj. Mia
onklino haltigis min antaŭ ol mi povis preni unu por meti en
mian buŝon. Ili estis nigra arbaraj limakoj.
Pro la klimata ŝanĝiĝo, multaj
specioj nun moviĝas pli norden. Kiam mi elkreskis, apenaŭ
ekzistis ”blankaj birdoj” kiel ekzemple mevoj kaj
ŝternoj, nun estas amase da ili.
La kvin grandaj rabobestoj, kiuj nun estas
protektitaj kontraŭ ekstermiĝo, tamen troviĝis.
Estis urso, lupo, gulo, linko kaj reĝa aglo. Mi renkontis
ilin ĉiujn, krom linkoj.
La gubernia administracio tradicie respondecis pri
donado de ĉasaj kaj fiŝkaptaj rajtoj al la publiko kaj
determini la maksimuman nombron da boacoj permesitaj en la areo.
Estas risko de tropaŝtado. Niaj najbaraj landoj, Norvegio kaj
Finnlando, rigardas kun malaprobo niajn boacojn ŝtelante la
boaclikenon de ilia boacaro.
Sapmi – la lando
de la sameoj – estas dividita en sameajn vilaĝojn. Nur
sameoj kiuj okupiĝas pri boacpaŝtado povas esti membroj
de samea vilaĝo. Tiuj kiuj ne faras tion,
ja la plimulto de tiuj,
kiuj konsideras sin sameoj, ne havas la rajton
ĉasi kaj fiŝkapti en la vilaĝo. Tio estas fonto de
malkonkordo inter sameoj.
Lastatempe, la Alta kortumo decidis, ke la vilaĝo
Girjas Sámi transprenu la rajtojn de la gubernia
administracio en Norrbotten. Tio donis al Girjas pli grandajn
ŝancojn adapti la ĉasadon al la migradoj kaj naskoj de
la boacoj. Multaj aliaj sameaj vilaĝoj nun petas la samajn
rajtojn kiel Girjas en siaj respektivaj distriktoj.

Boacaj insignoj estas kombinaĵo de
incizoj tranĉitaj en la dekstrajn kaj maldekstrajn orelojn de
la boacoj. La boaca insigno estas unika por ĉiu boaca
posedanto kaj surbaze de la insigno, la posedanto de la boaco
povas esti identigita.
Mia bofrato estas de samea
deveno kaj posedas boac-insignon. Li
ne estas boacpaŝtisto kaj tial ne rajtas esti parto de iu
samea vilaĝo, sed pro nostalgiaj kialoj li kaj mia fratino
posedas kelkajn boacojn, kontraktitajn al boacpaŝtisto en la
vilaĝo Talma Sami. Tamen, boacoj ne
respektas tiajn interkonsentojn. Antaŭ
iom da tempo ili migris supren en la regionon
de Karesuando ĉe la
finna landlimo.
En la nordo estas ankaŭ kelkaj kväner
– popolgrupo pri kiu estas rakontita en la libro
pri la vikingo Orm
la ruĝa. Ili troviĝas ĉefe
ĉe la marbordoj de Norvegio, sed ne estas tute facile scii
kiu estas kiu.
En Interreto mi trovas la jenon:
La
grupo, kiu pretendas esti kväner,
konsistas ĉefe el norvegaj kväner,
finnaj arbaraj laponoj, svedaj tornedal-anoj,
lappalaiset kaj lantalaiset. Kväner
kredas ke tiuj grupoj estas ”parafrazoj” por la sameaj
homoj, kiuj enloĝiĝis
en norda Svedio, Finnlando kaj Norvegio
antaŭ ol la ŝtatlimoj estis
desegnitaj. Se tiel estas,
kväner estas
nordia indiĝena popolo.
Hodiaŭ, infanaj elkreskaj kondiĉoj ne
estas tiel malsamaj en la nordo kaj la sudo kiel ili estis kiam mi
elkreskis.
Mi scivolas, kion la nunaj junuloj iam rakontos al
siaj gefiloj aŭ genepoj pri sia edukado.
La klimata krizo povas, kompreneble, draste ŝanĝi
la vivkondiĉojn. Ĉiuj minindustriaj projektoj en la
regiono estas de granda graveco por efektivigi la verdan
transiron.
/Jan Bondesson
av Jan Bondesson, uppvuxen i nordligaste Sverige

Sverige är ett avlångt land.
Fågelvägen är det 1 572 km mellan den
nordligaste punkten, Treriksröset i Kiruna kommun Lappland
och den sydligaste, Smygehuk i Trelleborgs kommun i Skåne.
Jan berättar:
Min uppväxt i norr skiljde sig väsentligt
från mina barns, som växte upp i södra Sverige, i
Alingsås. Jag växte upp i Svappavaara, i gränslandet
mellan Norge, Sverige och Finland.
Som barn såg jag aldrig någon gris,
annat än på bild. Importerad julskinka förekom,
men i vardagslag fanns ingen skinka. Då åt man torkat
renkött och corned beaf på burk, importerad från
USA. Kylda transporter fanns inte dit upp med undantag för
apelsiner, som kom med kylfartyg till Narvik och därifrån
till Kiruna på tåg.
Då stod många bybor och köpte
apelsiner direkt från vagnen. Detsamma kunde gälla
bananer och tomater. Utöver egenodlad potatis förekom
inga grönsaker alls. Min farfar var generalagent för i
stort sett allt som köptes från sydligare länder,
framför allt från Tyskland. Ett helt sågverk från
Tyskland var hans största import.
De med meänkieli (= vårt
språk – en finsksvensk
dialekt) som hemspråk I gruvdistriktet kallas Lantalaiset,
medan de i Tornedalen i huvudsak bara sägs vara
meänkielitalande.
Mina lekkamrater var i huvudsak lantalaiset
och samer.
Samebarnen kom från internatskolan i Gällivare under
december – januari.

I Svappavaara hade samerna s.k. renskiljning, dvs.
man samlade ihop renar, slaktade och sålde. På
grannens äng hade vi bybarn och samebarnen vår egen
renskiljning. Det fanns gott om renhorn liggande och vi bybarn
sprang omkring med dem på huvudet, medan samepojkarna
tränade att kasta lasso. Vi kämpade vilt för att
komma loss.
I byn och kringliggande byar inhystes även
äldre samer, som inte orkade med renskötarlivet längre.
De, som dog under året, fördes, när tjälen
gått ur jorden, till Jukkasjärvi, där samerna hade
sin kyrkogård.
Gudstjänstlivet vilade på
læstadianismen en gren inom svenska kyrkan. Byarna
runtomkring turades om att anordna möten, som varade i
treveckorsperioder.
Ett par förmiddagar under en vecka var vi
barn i klass 4 – 5 tvingade att delta i bönemötet
i Svappavaara. Det var en plåga att sitta på hårda
träbänkar och lyssna på 12 prästers
predikningar på meänkieli. Den 13:de översatte
till svenska.
Det förekom tungomålstalande,
likutuksia, och avslutades med att man bad oss barn om förlåtelse
– för vad vet jag inte. Kanske sågs vi som
oskyldiga kristusbarn.
I min skola var det ju svenska som gällde. I
min familj var hemspråket svenska liksom hos ytterligare en
klasskamrats familj. Det gav ju oss språkliga fördelar.
På rasterna var det meänkieli som gällde. Idag kan
jag inte tala det språket längre, men jag förstår
det fortfarande.
Som barn fick jag en gång gästa min
moster som var ladugårdsförman på gården
Julita i Småland. En ko hade kalvat i ett skogsparti och vi
var på väg att se hur det hade gått. På
vägen såg jag en rad svarta lakritsbitar. Min moster
stoppade mig, innan jag hann plocka upp en för att stoppa i
mun. Det var svarta skogssniglar.
På grund av klimatförändringen har
idag många arter tagit sig norrut. Då jag växte
upp fanns det knappast några ”vitfåglar ”
som t.ex. måsar och trutar, nu är det fullt av dem.
De fem stora rovdjur, som nu har skydd mot
utrotning, fanns däremot. Det var björn, varg, järv,
lodjur och kungsörn. Jag har stött på dem alla,
utom lodjur.
Länsstyrelsen har traditionellt haft ansvar
för att bevilja allmänheten jakt och fiskerätt och
bestämma högsta antalet tillåtna renar i området.
Risk finns nämligen för överbetning. Våra
grannländer, Norge och Finland ser med ogillande på att
våra renar stjäl deras renars renlav.
Sapmi –
samernas land – är indelat i samebyar. Medlem i sameby
kan bara samer, som idkar renskötsel, vara. De som inte gör
det, dvs. majoriteten av de, som räknar sig som samer, har
inte rätt till jakt och fiske i byn, vilket är en källa
till osämja mellan samer.
Nyligen
har högsta domstolen fastslagit, att Girjas sameby tar över
Länsstyrelsens rätt i Norrbotten. Det har givit Girjas
större möjligheter att anpassa jakten till renarnas
vandringar och kalvning. Många andra samebyar begär nu
i domstol samma rätt som Girjas i sina respektive län.

Renmärken är en kombination av snitt
skurna i renarnas höger och vänster öra. Renmärket
är unikt för varje renägare och utifrån
märkningen kan man identifiera ägaren till renen –
en person.
Min svåger är av samesläkt och
äger ett renmärke. Han är inte renskötare och
får följaktligen inte vara med i någon sameby,
men han och min syster äger av nostalgiska skäl några
renar, inackorderade hos en renskötare i Talma sameby. Renar
respekterar dock inte sådana avtal. De hade för en tid
sedan vandrat upp i Karersuandotrakten vid finska gränsen.
I norr finns det också en del kväner –
en folkgrupp som det berättas om i boken om vikingen Röde
Orm. De finns huvudsakligen kvar vid Norges kuster, men vem som är
kvän är inte helt lätt att veta.
På Internet hittar jag följande:
Den
grupp som hävdar att de är kväner består
främst av norska kvener, finska skogslappar, svenska
tornedalingar, lappalaiset och lantalaiset. Kväner anser att
dessa grupper är omskrivningar för ett och samma folk,
vilka bebodde norra Sverige, Finland och Norge innan
statsgränserna drogs. Om så är fallet är
kvänerna en nordisk ursprungsbefolkning.
Idag är barns uppväxtvillkor inte så
olika i norr och söder, som då jag växte upp.
Undrar vad dagens unga en gång kommer att
berätta för sina barn eller barnbarn om sin uppväxt.
Klimatkrisen kan ju förstås förändra
levnadsvillkoren radikalt. Alla gruvprojekten har stor betydelse
för genomförande av den gröna omställningen.
/Jan
Bondesson


La Aŭstria Monerfarejo AG pregas 2025 platenan moneron kun nominala valoro de 5000 Steloj.
Eldonkvanto: Nur 25 ekzempleroj.
Materialo pura plateno 999,5/1000.
Diametro 30 mm ± 0,1 mm.
Maso 15,56 g ± 0,1 g (½ unco).
Prezo: 1200 €
Pregita en ringo, ripa rando, stampita, kvalito prooflike. Pakita en travidebla akrila kapsulo.
Averso: (teksto: vidu la bildon) Platenstampo laŭ Aŭstria leĝo Pt 950.
Reverso: Motivo prenita el 50 Steloj
”JULIA ISBRÜCKER ESPERANTO 1887–1971 ktp.”
Informoj:
Walter Klag, Vieno esperanto@chello.at

Verkita de Tatjana Auderskaja
La laboratorio jam estis senhoma.
De la sojlo li ankoraŭfoje ĵetis rigardon al la termostato, kie estis tenataj, je konstanta temperaturo, Petri-pladoj kun liaj kultivaĵoj. Ĉio estis en ordo.
Li elŝaltis la lumon kaj ŝlosis post si la pordon.
* * *
Sekvan matenon la novaj kultivaĵoj estis transplantitaj al nutrivaj substratoj. En grandega laboratoria termostato la globetoj de nutrivaj substratoj estis alpendigitaj al rotacia bazo, kiu malrapide turnis sin ĉirkaŭ la centra grandkapacita lampo, por ke estu egalmezura la distribuo de lumo kaj varmo.
En la termostata ŝrankego samtempe estis efektivigataj multaj eksperimentoj, tamen kunlaborantoj de la laboratorio ne malhelpis unu al la alia: la lumo de fremdaj lampoj ne influis ceterajn kultivaĵojn.
* * *
La eksperimento estis komencita, kaj notita en la registra libro sub la numero 3824 «La elbredo de memekstermanta kultivaĵo».
Poste ĉio pasis laŭ normala ordo. Plikreskigo de la tavolo de biomaso, diligenta esploro de internaj ĝiaj procezoj sub mikroskopo kaj laŭ biokemiaj rimedoj (estis prenataj la provaĵoj por analizoj), notoj en la taglibro de la eksperimento.
Amasiĝis la materialo por disertaĵo; ankoraŭ kelkajn seriojn da eksperimentoj – kaj eblas granda sukceso. La temo estas multpromesa: tiuj kultivaĵoj, aldonitaj al certaj substratoj, povas atribui al ili tute novajn kvalitojn, tre utilajn por la nacia mastrumado. Oni povas ricevi imponan ekonomian efekton.
* * *
Tamen neniu ekonomia efekto rezultiĝis. Anstataŭ memekstermi, lasinte post si la kulturigitan substraton, tiu kultivaĵo ekstermis ankaŭ la substraton. La 30-an tagon de la eksperimento, la globeto kun la febla kraketo krevis.
En ĝiaj restaĵoj oni ne povis trovi la spurojn de la enigita «viva materio», tamen ankaŭ por iuj mastrumaj celoj tiuj disfalantaj en la mano mukozaj buloj ne taŭgis.
La unua eksperimento sukcesis nur duone.
* * *
Plua esplorado de memekstermantaj kultivaĵoj kondukis lin al multaj eltrovoj; li defendis la tezon, iĝis laŭreato de kelkaj sciencaj premioj.
Elbreditaj de li kultivaĵoj efektivigadis nun amason de tre bezonataj produktoj, kaj ĝuste je la indikita tempo malaperadis senspure.
Sed la unua, sensukcesa globeto nomiĝis en la lingvo de ĝiaj loĝantoj «Tero», kaj multaj milionoj da jaroj forfluis tie antaŭ ol ĝia brila civilizacio venis al sia fino en la glora batalo de siaj grandpotencoj.
Tatjana Auderskaja
de Ingegerd Granat

La ”Macken” (benzinstacio), jes, kie
ĝi estis?
Nu, ĝi estis en la malgranda vilaĝo
”Bitterna” en Vestrogotio. Malgranda komunumo kiu
dormetas, kvazaŭ restis en la kampareca, kaj tie, ĝuste
tie, Claes Eriksson kaj partoj de la komikgrupo ”Galenskaparna”
(la frenezuloj), lokigas Roy kaj Roger por labori en ”Macken”
kaj preni la tagon kiel ĝi venas kaj fariĝas tre
aventureme en la tuta kvieto de la kamparo. Multaj estas la
replikoj, kiuj fariĝis superregaj kaj estas referencataj en
la ĉiutaga konversacio.
Ekzemple:
”Voku min poste!”, ”Blanka
Opel”, ”Oni devus havi ruldomon”,
”Lito, lito, lito”, ktp…

La ”Macken” en Bitterna forbrulis la
4-an de majo 2014. Mi ne scias kio okazis pri la monkolekto, kiu
estis komencita tiam por rekonstrui ĝin. Estis ŝajne
kelkaj gastuboj kiuj kaŭzis la fajron kaj tial la
fajrobrigado lasis la konstruaĵon bruli ĝis la grundo.
La ”Galenskaparna” kaj ”After
Shave” donis al ni multajn amuzajn travivaĵojn kaj jen
ekzemploj de kelkaj, kiujn mi opinias aparte amuzaj:
”La Macken”, ”La ŝraŭbo
estas malfiksita”, ”Staciestro brulas”, ”La
porko en la sako” kaj la listo povus esti multe, multe pli
longa se vi listigus ĉiujn tridek ok programojn, jes la grupo
estis tre produktiva!
”Galenskaparna” estis la grupo kun
teatro kaj la grupo ”After Shave” signifis barbershop
(barbirejan kantadon). Nuntempe ili estas rigardataj kiel komuna
grupo.
Kiuj tiam estis tiuj, kiuj estis tiel produktivaj
kaj gajigis kaj amuzis la svedojn siatempe?
Nu, estis ĉi tiuj: Claes kaj Anders Eriksson,
ili estas fratoj kaj poste Jan Rippe, la laca mekanikisto en
”Macken”, Knut Agnred, li kun la kanto ”Borås
Borås”, Per Fritzell, li kiu ”devus havi
karavanon” kaj Kerstin Granlund kiu estas tre elstara en
ĉiuj kuntekstoj.

La grupo ankaŭ inkludis Peter Rangmar ĝis
la 25-a de majo 1997 kiam li mortis en aĝo de 40.
av Ingegerd Granat

”Macken”, ja, var låg den?
Jo, den låg i den lilla byn Bitterna i
Västergötland. Ett litet samhälle som slumrar,
liksom stannat kvar i det lantliga, och där, just där
låter Claes Eriksson och delar av ”Galenskaparna”,
Roy och Roger arbeta på ”Macken” och ta dagen
som den kommer och det blir väldigt äventyrligt i den
totala stillheten på landet. Många är de repliker
som blivit tongivande och som det refereras till i det dagliga
samtalet.
T.ex: ”Ring mej sen!”, ”En vit
Opel”!, ”Man ska ha husvagn”, ”Säng,
säng, säng”, mm…

Macken i Bitterna brann ner den 4:e maj 2014. Jag
vet inte hur det gick med den insamling som då startades för
att bygga upp den igen. Det var tydligen några gasoltuber
som var orsaken till att den brann ner och att brandkåren
lät den brinna ner till grunden.
”Galenskaparna” och ”After
Shave” har gett oss många roliga upplevelser och här
kommer exempel på några som jag tyckt varit särskilt
roliga:
”Macken”, ”Skruven är lös”,
”Stinsen brinner”, ”Grisen i säcken”
och listan kan bli mycket, mycket längre om man skulle räkna
upp alla trettioåtta programmen, ja gruppen var mycket
produktiv!
”Galenskaparna” var gruppen med teater
och ”After Shave” stod för barbershopsång.
Numera ser man dem som en gemensam grupp.
Vilka var det då som var så produktiva
och gladde och roade svenskarna på sin tid?
Jo, det var de här: Claes och Anders
Eriksson, de är bröder och sedan Jan Rippe den trötte
mekanikern i Macken, Knut Agnred, han med sången ”Borås
Borås”, Per Fritzell, han som ”ska ha husvagn”
och Kerstin Granlund som är mycket tongivande i alla
sammanhangen.

I
gruppen ingick också Peter Rangmar fram till den 25:e maj,
1997 då han avled 40 år gammal.
Vikingoj, kiuj vojaĝis okcidenten

Ĉefe ili celis fari novajn kontaktojn por komerco, aŭ simple malkovri novajn terojn kaj sperti aventuron. En multaj kazoj, ili ekiris al nuraj rabadoj. Tiuj kutimis sekvi sukcesajn vojaĝojn faritajn de komercistoj tra nekonataj maroj.
La danoj preferis la Britajn Insulojn kaj iam ĉirkaŭ la jaro 793 ili faris sian unuan ekspedicion. En la ”Anglo-Saxon Chronicle” de la naŭa jarcento, estas skribite ke ĉi-jare estis viditaj severaj antaŭsignoj kiel ekzemple ”furiozaj kirlventoj” kaj ”fajraj drakoj” flugantaj en la aero. Krome, ĝi diras ke ”baldaŭ post tiu sama jaro, la 8-an de januaro, paganaj viroj kruele detruis la preĝejon de Dio en Lindisfarnland.

Anglio kaj Irlando pruvis esti sukeraĵejoj por la vikingoj. Ili estis precipe kruelaj kontraŭ la monaĥejoj, kie ili trovis netakseblajn artajn trezorojn en arĝento kaj oro. Multaj monaĥoj estis prenitaj sur la ŝipon por esti venditaj kiel sklavoj. /Siv

Nornoj estas diinoj de sorto en norena mitologio. En la moderna islanda,
nornor signifas ”sorĉistinoj”. Tri nomitaj nornoj aperas: Urd, Verdandi kaj Skuld.
- Urd (Urðr) devenas de la islanda vorto por bonŝanco aŭ malfeliĉo (rilata al la angla ”wyrd” kaj malnovgermana ”Wurd, Wyrd” kun la sama signifo).
- Verdandi signifas fariĝi kaj devenas de várda/varda.
- Skuld signifas ŝuldon aŭ estontecon.
La nornoj laŭdire vivis en domo ĉe la radikoj de la mond-arbo Yggdrasil
(= frakseno) plej proksime al la Urdar-puto. Tie ili prenis akvon el la puto kaj sablon el la tero ĉirkaŭ la giganta frakseno kaj verŝis ĝin sur la arbon, por ke ĝiaj branĉoj ne sekiĝu aŭ putru.
De la priskribo de la nornoj, ŝajnas ke la nordanoj estis fatalistoj kaj, kiel ĉe la grekoj, la kapricoj de la sorto ankaŭ inkludis la diojn. Ili aperis kiam persono estis mortonta kaj homoj parolis pri ”la kruela sorĉistino”.
Leginte
Orm la ruĝa
mi interrete trovis priskribojn de la vikinga kredo.
/ Siv
de Ronald Schindler, Berlino

El ELBB-Informilo – 2025/02
La Tempomaŝin-navigisto vizitos la teron la 7-an de februaro.
Vendredon, la 7-an de februaro 2024 je la 16-a, venos al la HaM (Mierendorffplatz) la tempomaŝino-navigisto ”Phila” (kaŝnomo) kaj estrarano de la ELBB: Philipp Sonntag. Li volas transgalaksie raporti pri la kvartalo. En Esperanto kompreneble, ĉar tiu estas la sola lingvo, kiun la eksterteranoj povas kompreni kaj akcepti.
Phila, mem civilizita eksterterano, ŝatas vestiĝi kiel homo ĉar li apenaŭ havas felon kaj alie estus malvarma por li. Li demandas nin en la spirito de Immanuel Kant: ”Kion ni povas scii, fari, esperi – kaj kiuj ni estas vere?”
Li ankaŭ parolas ĉiajn sensencaĵojn, foje en la germana. Tipe germana.
Ĉiuj esperantistoj el ELBB kaj interesuloj, inkluzive de homoj, estas bonvenaj. Estos nur unufoje en HaM, do tiam: ”Estu ĉi tie, ĉiuj”, venu al HaM!
Lokon kaj tempon vi trovas sub <<<03>>> ! <<<02>>>
Se vi iel havas kontakton kun Berlino, bv skribi al Ronald Schindler
ronaldschindler@web.de / Siv
El Berlino, La ELBB-Informilo – 2025/02
Vi malsukcesas, oni kritikas vin.
Vi sukcesas, oni kritikas vin.
Vi estas societema, vi estas kritikata.
Vi estas introvertita, kritikata.
Vi malĝojas, oni kritikas vin.
Vi estas feliĉa, oni kritikas vin.
Vi estas dika, oni kritikas vin.
Vi estas maldika, oni kritikas vin.
Vi estas en rilato, oni kritikas vin.
Vi estas fraŭlo, oni kritikas vin …
Fakte, kion ajn vi faras, vi estas kritikata … Ĉesu zorgi, ĉesu aŭskulti aliajn, kaj faru tion, kion via intuo kaj via koro diras al vi fari … kaj fine vi fariĝos la persono, kiun vi vere estas!
Kore, Honoré Sebuhoro el Norda Kivu
/ DR Kongolando
Sendita al Gotenburgo de Ronald Schindler
ronaldschindler@web.de

Por knabinoj:
1. Alma 2. Alice 3. Olivia 4. Elsa 5. Vera
Por knaboj:
1. Noah 2. William 3. Hugo 4. Liam 5. Adam
Amu la svedajn sezonojn!

Diableta polen-alergio!
Fi do! Kia varmo!

Diable! Pluvego! Damne kiel malvarme!
La vetero neniam taŭgas!
/Ingegerd
de Ingegerd Granat

Ĝuste nun, la planado estas en plena svingo
por la Somera kurso, kiu fariĝis ia tradicio ĉe la
gotenburga klubo. Ĉi-foje okazos la seminario dum la
semajnfino 23–25
majo sur insulo Öckerö, en Nimbusgården, kiu estas
tre proksime al la pramterminalo.
Nimbusgården estas kongresejo ligita al la
libera eklezio Equmenia kun bona manĝaĵo, loĝejo
kaj agrabla ĉirkaŭaĵo. Por tiuj, kiuj volas
kunporti sian aŭton, estas parkejo apud Nimbusgården.
Ni loĝos en kabanoj por 4 plenkreskuloj, manĝos en la
manĝosalono kaj studos en la konferenca salono. Ĉiam
estas vegetara manĝaĵo sed ili ne havas rajtojn por
alkoholo. Tiam vi povas iri al Hönö, ne malproksime de
tie. Sed ĉi-foje la lingvo estas la ĉefa afero.
Ni esperas, ke esperantistoj el proksimaj kaj
foraj lokoj aliĝos al ni. Ni planas konversacian nivelon kaj
nivelon por tiuj, kiuj estas en la komenco de la lingvo. Tamen
gravas havi fundamenton por stari. Estos pli amuza tiam.
La prezo por ĉi tiu seminario estos ĉirkaŭ
2000 SEK/persono, sed ni garantias, ke vi havos agrablan sperton.
Komencu ŝpari jam nun!

La
Gotenburga insularo estas dividita en la norda kaj la suda
insularoj.
La insulo, kiun ni vizitos, situas en la norda
insularo. Cetere, ankaŭ troviĝas la insuloj Björkö,
Fotö, Grötö, Hyppeln, Hälsö, Hönö,
Kalvsund, Källö-Knippla kaj Rörö – kaj
Hisingen kompreneble, la plej granda kaj plej loĝata insulo.
Sur Öckerö oni povas vidi militajn
tombojn el la unua kaj la dua mondmilitoj, la maro estis
maltrankvila loko. Kaj anglaj kaj germanaj soldatoj estas
entombigitaj ĉi tie. Unu penso, kiu venas al la menso, kiam
oni rigardas la multajn ŝerojn kaj la larĝan maron,
estas kiel grava estas vivi en paco kaj libereco kaj povi paroli
unu kun la alia. Ĉiu tago estas aventuro.
La suda insularo ankaŭ estas vizitinda kaj
estas regulaj boatlinioj tien. Vi pagas per la karto de Västtrafik
(Okcidenta trafiko).
La sudaj insuloj estas: Asperö, Brännö,
Donsö, Galterö, Knarrholmen, Kårholmen, Källö,
Känsö, Köpstadsö, Rivö, Sillfarsholmen,
Sjumansholmen, Lilla Förö, Stora Förö, Stora
Mosskullen, Styrsö, Tistlarna, Valö, Vargö, Vinga
kaj Vrångö.

Kion do pri la ideo iri danci sur la kajponto sur
Brännö aŭ iri kun puŝĉareto sur
Köpstadsö? Ĉiuj insuloj, kaj en la nordo kaj en la
sudo, estas specialaj. Kaj ĉiu suna somera tago sur unu el ĉi
tiuj insuloj estas memorinda.
Do surpaŝu la magian tapiŝon kaj
forflugu kiam venos la tempo!
Registrado je la retpoŝtadreso:
gbg@esperanto.se
La kotizo, 2 000 SEK, devos esti pagita antaŭ
1a majo, plusgiro: 436 12-1
av Ingegerd Granat

Just nu planeras det för fullt för
Sommarkursen som blivit något av en tradition i
Göteborgsavdelningen. Denna gång blir det ett
veckoslutsseminarium den 23, 24 och 25 Maj på Öckerö,
på Nimbusgården, som ligger väldigt nära
färjeläget.
Nimbusgården är ett Equmeniaanknutet
konferenscenter med god mat, boende och trevliga omgivningar. För
den som vill ta med bilen finns det parkering i anslutning till
Nimbusgården. Vi kommer att bo i stugor för 4 vuxna,
äta i matsalen och studera i konferenslokal. Det finns alltid
vegetarisk mat men de har inga rättigheter för alkohol.
Då får man söka sig till Hönö inte
långt därifrån. Men vid detta tillfälle är
det ju språket som är huvudsaken.
Vi hoppas att esperantister från när
och fjärran vill vara med oss. Vi planerar en
Konversationsnivå och en nivå för dem som är
i början av språket. Det är dock viktigt att man
har en grund att stå på. Det blir roligare då.
Priset för detta seminarium kommer att landa
på omkring 2000 kronor/person, men man får,
garanterat, en trevlig upplevelse.
Börja att spara redan nu!

Göteborgs skärgård är indelad
i Norra- och Södra skärgården.
Ön som vi ska bevista ligger i den Norra
skärgården. Det gör förresten öarna
Björkö, Fotö, Grötö, Hyppeln, Hälsö,
Hönö, Kalvsund, Källö-Knippla, Rörö
också. – Och så Hisingen förstås, den
största och mest bebodda. Hisingen ligger närmast
Göteborg och jag kan berätta att det bor esperantister
där.
På Öckerö kan man se krigsgravar
från både första och andra världskrigen,
havet var en orolig plats. Både engelska och tyska soldater
ligger begravda här. En tanke som dyker upp när man ser
ut över de många skären och det vida havet är
hur viktigt det är att leva i fred och frihet och kunna tala
med varandra. Varje dag är ett äventyr.
Den södra skärgården är också
värd att besöka och det går regelbundna båtlinjer
dit. Man betalar med Västtrafikkort.
Öarna i Söder är: Asperö,
Brännö, Donsö, Galterö, Knarrholmen,
Kårholmen, Källö, Känsö, Köpstadsö,
Rivö, Sillfarsholmen, Sjumansholmen, Lilla- och stora Förö,
Stora Mosskullen, Styrsö Tistlarna, Valö, Vargö,
Vinga och Vrångö.

Så
vad sägs om att ta en dans på Brännö brygga
eller köra skottkärra på Köpstadsö?
Alla öarna, såväl i norr som söder
är speciella. Och varje solig sommardag på en av dessa
öar är värd att komma ihåg.
Så sätt dig på den flygande
mattan och flyg iväg när det blir dags!
Anmälan på mailadress: gbg@esperanto.se
Avgiften, 2 000 kr, ska vara betald senast 1
maj, plusgiro: 436 12-1

Nun ni plene planas por la granda somera evento de
2025 en Öckerö!
Tre gravas, ke tiuj el ni, kiuj trovas Esperanton
ekscita, kunvenu de proksime kaj de malproksime. Pasintjare ni
estis sur Visingsö kaj estis vere kaj agrable kaj eduka, sen
mencii kiom amuze estis renkonti novajn konatojn, revidi malnovajn
kontaktojn kaj rimarki, ke komunumo donas tiom multe.
Vi estas kore bonvena registriĝi al la kurso
en Öckerö. Tiam registriĝu ankaŭ se vi volas
resti aŭ se vi volas vojaĝi tien kaj reen (se vi estas
el Gotenburgo), la kurskotizo estas la sama por ĉiuj.
Estus amuze renkonti kiel eble plej multajn homojn
el diversaj direktoj. Ni zorgis pri la taksadoj de Visingsö
kaj ĉi-jare ni planas grupon por tiuj, kiuj estas en la
komenco de la Esperanto-vojo kaj por konversaciogrupo.
Ni laboras pri la tuta planado kaj esperas, ke ĉio
iros glate kaj ke de Öckerö ni povos akompani Ture
Sventon sur la fluga tapiŝo ĝis Varsovio kaj renkonti la
junan Zamenhof.
Koran bonvenon al ĉi tiu evento!
Aliĝo plej malfrue la 1-an de majo 2025 pri
partopreno kaj tranoktado.
Legu la faktojn sube.
Gvidantoj: espereble
unu-du polaj esperantistoj
Studmaterialo: Ture
Sventon en Varsovio de Folke Wedlin.
Loĝado: 7 kabanoj
rezervitaj kun ĉambro por 4 homoj en ĉiu + 1 dulita
kabano (por 2 homoj)
Manĝoj:
Vendredo: lunĉo
kaj vespermanĝo.
Sabato: matenmanĝo,
lunĉo kaj vespermanĝo.
Dimanĉo:
matenmanĝo kaj lunĉo.
Vegetara manĝaĵo haveblas.
Alkoholo ne estas servata.
Legomoj povas esti kombinitaj tiel ĝi fariĝas
LCHF.
Aŭtoparkado kaj bushaltejo
haveblas ĉe Nimbusgården.
La kurskotizo estas 2
000 SEK/persono kaj inkluzivas manĝaĵon, loĝadon
kaj kurskostojn, la sama kotizo por ĉiuj eĉ se vi ne
volas tranokti.
La ideo estas allogi agrablajn kaj interesajn
vesperajn agadojn.
La kurskotizo estas pagita al pg
436 12-1.
Sinanonco al
gbg@esperanto.se
Por pliaj informoj,
kontaktu Ingegerd tel 073-5025332 aŭ retadreson
ingegerd.granat@telia.com


Nu planerar vi för fullt för 2025:s
stora sommarevent på Öckerö!
Det är jätteviktigt att vi som tycker
att Esperanto är spännande, samlas från när
och fjärran. Förra året var vi på Visingsö
och det blev verkligen både trevligt och lärorikt, för
att inte tala om hur roligt det var att träffa nya
bekantskaper, återse gamla kontakter och inse att
gemenskapen är det som ger så mycket.
Varmt välkomna att anmäla er till
Öckerökursen. Anmäl då också om du vill
bo över eller om du vill resa fram och tillbaka (om du är
Göteborgare), kursavgiften är samma för alla.
Det skulle vara roligt att träffa så
många som möjligt från olika håll. Vi tog
åt oss av utvärderingarna från Visingsö och
i år planerar vi en grupp för dem som är i början
av esperantovägen och en konversationsgrupp.
Vi jobbar på med all planering och hoppas på
att allt ska gå i lås och att vi från Öckerö
får följa med Ture Sventon på den flygande mattan
till Warszawa och möta den unge Zamenhof.
Varmt Välkommen på detta event!
Anmälan senast 1:a maj 2025 om deltagande
och om övernattning. Läs fakta nedan.
Ledare: förhoppningvis
en eller två polska esperantister
Studiematerial: Ture
Sventon i Warszawa av Folke Wedlin.
Boende: 7 stugor bokade
med plats för 4 personer i varje + 1 tvåbäddsstuga
(för 2 personer)
Måltider:
Fredag: lunch och
middag.
Lördag: frukost,
lunch och middag.
Söndag: frukost
och lunch.
Vegetarisk mat finns.
Alkohol serveras inte.
Grönsaker finns att kombinera så det
blir LCHF.
Bilparkering och busshållplats
finns vid Nimbusgården.
Kursavgiften är
2 000 kr/person och innefattar mat, boende och kurskostnader,
samma avgift för alla även om man inte vill övernatta.
Tanken är att locka till trevliga och
intressanta kvällsaktiviteter.
Kursavgiften betalas till pg
436 12-1.
Anmälan till
gbg@esperanto.se
För mer info,
kontakta Ingegerd tfn 073-5025332 eller e-postadress
ingegerd.granat@telia.com
